Iets dat aldoor, zonder pauze, blijft groeien – is dat gezond? Het gezonde verstand zegt daarop: nee. Blijvende groei is iets onnatuurlijks. Kijk naar alles wat leeft op aarde: op groei volgt onherroepelijk krimp of verval. Als je dat niet kunt accepteren en je bijvoorbeeld spieren, borsten of biceps om schoonheidsredenen almaar wilt blijven laten groeien, ontken je de wetmatigheden van de natuur. En moeten er artificiële extra’s als injecties, pillen of poeders aan te pas komen om je lichaam op de gewenste plekken door te laten groeien. Hoe fanatiek of radicaal moet je zijn om een gezond lichaam met wezensvreemde middelen alsmaar te blijven oppompen? Toch accepteren we op één gebied dat oppompen de norm is en beschouwen we het bijbehorende radicalisme als volstrekt normaal.
De economie.
Die moet steeds maar blijven groeien, groeien, groeien.
Hoe normaal dit radicalisme van de onafgebroken groei nog steeds wordt gevonden, zien we onder meer bij multinationals. Zolang de percentuele groei oké is, slaan de pakken elkaar op de schouders en kijken directie en aandeelhouders tevreden naar de statistieken. Maar vanaf het moment dat de groei vertraagt of krimp lonkt, ontstaat er onrust. En beginnen de speculaties over geschiktheid en kracht van de betreffende CEO, die, afgezet tegen andere namen, mogelijk minder groei realiseert. En dan samen met de andere directieleden moet vrezen voor zijn of haar baan.
Of neem de recente alarmsignalen over de Duitse economie. Die is sinds tijden een keer niet gegroeid, maar in het tweede kwartaal van 2019 met 0,1% gekrompen. Journalisten en analisten stonden in de rij om dit gegeven als slecht dan wel alarmerend nieuws te brengen. Bizar! Nog los van de nuchtere constatering dat groei een keer ophoudt en 0,1% krimp dus amper nieuws zou moeten zijn, vroeg niemand zich kennelijk af: wat is aldoor de bron van die Duitse groei geweest? En: treurt de planeet om auto’s, wasmachines, vrachtwagens en chemische fabricaten die ’s werelds vuilnisbelten dag in dag uit vullen en nu, misschien juist gelukkig, een tikje minder ‘succesvol’ worden verspreid? Is Duitse krimp, kortom, niet het hoopvolle begin van een nieuwe (groenere) economie?
Mijn voorstel: dump al die jaarrapporten nu eens in een la, werp die nerveuze jacht op cijfermatige groei nu eens van je af en concentreer je niet langer op (getalsmatige) groei, maar op (zintuiglijke) bloei. Op eerlijke producten en aantrekkelijke diensten, waar mensen aantoonbaar blij van worden. Welk rapport zou belangrijker mogen zijn dan het inspirerende foto album met de aan jouw bedrijf te danken, vrolijke gezichten? Geen één.
Als groeiende MKB-ondernemer probeer ik het goede voorbeeld te geven: eerst denk ik in bloei, pas daarna in groei.
PS: de Nieuw-Zeelandse premier Jacinda Ardern begrijpt het al en stelt welzijn boven groei, een statement dat in het door mannen gedomineerde bedrijfsleven nog amper wordt opgepikt.