Elske Doets is directeur van Doets Reizen – voorheen Jan Doets America Tours. Jan, dat is haar vader, van wie ze het bedrijf in 2001 overnam. En het gaat goed, want in 2017 werd ze uitgeroepen tot zakenvrouw van het jaar. Met haar ervaring en kennis inspireert ze jonge ondernemende vrouwen en ze heeft zelfs een cursus voor hen opgezet: de Elske Doets Young Lady Business Academy. Doets reageert op negen stellingen over familiebedrijven.
Iedereen moet onderaan beginnen in een familiebedrijf
‘Nee, dat denk ik niet. Bij ons moet je gewoon heel goed snappen waartoe wij hier op aarde zijn, namelijk voor een fantastische reiservaring van onze klant. Dus dan ben je er niet door tegen klanten te zeggen: nou, u kunt kiezen uit deze reizen en die kosten zoveel. Iedereen in ons bedrijf moet denken vanuit de behoefte van de klant. Om dat voor elkaar te krijgen, ben ik bijvoorbeeld gestopt met vergaderen en hiërarchische bedrijfsvoering. Elke ochtend doen wij een huddle van 10 minuten om de resultaten te bespreken, stil te staan bij de waarden van ons bedrijf en een goed voorbeeld te bespreken waarin wij deden wat we moesten doen.’
Onze familiewaarden zie je meteen in ons bedrijf
‘Ja, zorg goed voor elkaar. Gelukkige medewerkers zorgen immers voor gelukkige klanten. Maar ook, en dit klinkt heel tuttig: reinheid, regelmaat en rust. Veel mensen worden bijvoorbeeld heel blij van een vaste baan. En het betekent niet dat je niet creatief of speels kunt zijn. Een familiebedrijf is daar wendbaar genoeg voor. In onze branche moet dat ook wel, anders loop je direct achter de feiten aan.’
In familiebedrijven voelen medewerkers zich thuis
‘Ik denk dat medewerkers in familiebedrijven meer waardering krijgen voor hun werk én voor wie ze zijn. Niet per se in geld, maar wel in persoonlijke aandacht en oprechte interesse. En daar worden mensen echt beter van. Dat zie ik bijvoorbeeld bij mijn Young Lady’s. Ik kan ze van alles vertellen, maar ik help ze in eerste instantie het meest door ze te zíen. Daarmee bedoel ik: de tijd nemen, ze aankijken en echt contact maken, zodat ze weten dat ik ze als mens en ondernemer waardeer. En dan zie je ze groeien, omdat die aandacht zelfvertrouwen geeft.’
Zonder passie geen succes
‘Ja, maar wel in combinatie met echtheid. Zeker met onze reizen. We verkopen een dienst, maar die dienst bestaat ook weer uit achttien losse diensten. Dan moet je wel weten waar je over praat en het niet mooier maken dan het is. Een hotel midden in een Indianenreservaat is iets heel anders dan eentje in San Francisco. Die laatste is hip, maar je moet mensen ook op voorbereiden dat er bijvoorbeeld veel daklozen zijn in die stad. Dan kan je niet alleen maar passievol vertellen over een geweldig hotel.’
Tijdens het eten, praten we niet over werk
‘Dat doen we wel. Mijn man is ook ondernemer, dus werk is zo’n groot onderdeel van ons leven. Het zou gek zijn als we het er niet over hebben. Ik denk ook dat het goed is voor onze kinderen. Ze leren hoe de professionele wereld werkt. Daarnaast helpen ze mij ook met hun onbevangen blik. De oudste zat een keer bij mij op kantoor toen er een medewerker langskwam. Ik wist dat er iets niet goed zat met hem. Na het gesprek zag ik de blik van mijn zoon en wist genoeg: deze medewerker past niet bij ons bedrijf.’
Ik loop wel eens door de zaak als er niemand is
‘Niet bewust. Maar ik ben natuurlijk wel eens vroeg of laat alleen in het pand. Dan maak ik wel even een rondje om te kijken of alles er goed uitziet. En dan kan ik ook echt genieten van hoe we het hebben ingericht, met mooie schilderijen bijvoorbeeld. Maar, en hier moet mijn man altijd om lachen, ik kan ook blij worden van een scanner die heel goed werkt. Even wat aantekeningen maken, hop het apparaat in en versturen naar een collega. Heerlijk!’
Ik betaal een hoge prijs voor succes
‘Dat heb ik gedaan, maar die investering betaalde zich ook terug. Op mijn 28e kocht ik het hele bedrijf over van mijn vader. Ik moest een schuld van miljoenen aangaan en vlak daarna gebeurde de ramp met de Twin Towers op 11 september. Dat was verschrikkelijk, en raakte ook meteen onze business. In die zin is de prijs hoog, omdat je als eigenaar van een familiebedrijf alles direct voelt wat je bedrijf beïnvloedt. Maar als je succesvol wilt zijn als ondernemer, moet je risico’s nemen. Hoe groter risico, hoe groter de kans op succes.’
Het is goed zakendoen met familiebedrijven
‘Zeker! In Amerika doe ik liever zaken met hotels die gerund worden door families. Ik wil graag dat de eigenaar me trots laat zien dat hij flink heeft geïnvesteerd in bijvoorbeeld nieuwe vloerbedekking. Die trots en zorg voor zijn eigen bedrijf, geven mij het vertrouwen dat onze klanten daar een goede reiservaring gaan op doen. Bovendien hebben onze klanten meer contact met dat hotel dan met ons.’
In mijn kinderen zie ik directeuren
‘Dit vind ik een hele moeilijke. Ik zie bijvoorbeeld wel dat mijn jongste de kwaliteiten ervoor heeft. Hij is een geboren leider. Een baasje met een goede kop erop die heel goed weet wat hij wil. Maar ik weet ook dat alle emoties die te maken hebben met geld, bedrijfsvoering en familie-zijn door elkaar gaan lopen. Voor veel ouders, en vaders vooral, is het bedrijf ook hun kindje en dat geven ze niet zomaar uit handen. Ik moest bijvoorbeeld wel wat navelstrengen doorknippen, voordat de medewerkers ook écht voor mij wilden gaan. En niet voor de dochter-van. Maar ook dan blijft die levenslijn bestaan. Ik werk niet 80 uur, zoals mijn vader. Op mijn manier heb ik wel het bedrijf door een aantal flinke tegenslagen heen geloodst, en de zaken gaan nog steeds beter!’
Bron: AFAS Software