Dit artikel verscheen eerder in Ons Magazine
Interview | Ondernemer Elske Doets (50) heeft een missie: senioren uitdagen hun kwaliteiten en talenten – ook na hun pensioen – te blijven inzetten om energieker en levenslustiger in het leven te staan. Contact tussen jongeren en ouderen is daarbij onontbeerlijk volgens haar. ‘Er ontstaan vriendschappen die anders nooit tot stand waren gekomen.’
Ze nam als twintiger het reisbedrijf van haar vader over, werd in 2017 Zakenvrouw van het Jaar, is spreker, ondernemer en ontplooit tal van initiatieven. Kortom, een indrukwekkende loopbaan. Zelf is ze daar nuchter onder. ‘Het is een organisch proces waarbij er steeds iets anders op mijn pad komt. Mijn kernkwaliteit is om beweging te creëren in maatschappelijke kwesties. Dat doe ik allereerst met mijn reisbedrijf – mensen iets moois laten beleven. Daarnaast zet ik mij met mijn academie (zie kader, red.) in voor gender equality. Ook ben ik, toen mijn reisbedrijf stillag door corona, BuddyBold gestart waarbij een senior wordt gekoppeld aan een jongere.’ Dat project was voor haar het startschot om zich verder te verdiepen in het thema vergrijzing.
Vriendschappen
Een deelnemer van de Young Lady Business Academy – waarbij Doets jonge vrouwen begeleidt naar gezichtsbepalende functies binnen het bedrijfsleven – vertelde over haar werk in de ouderenzorg. ‘Zij werkte in een zorginstelling. Daarnaast deed zij als student onderzoek naar de effectiviteit van zorgrobots,’ licht Doets toe. ‘De conclusie was dat zorgrobots handig zijn om iemand eraan te herinneren medicijnen in te nemen. Maar zo’n robot speelt geen enkele rol van betekenis in menselijke interactie. Terwijl dat juist zo belangrijk is voor ouderen en verzorgend personeel daar vaak geen tijd voor heeft. Hier wilde ik iets mee doen en ik ben het project BuddyBold gestart.’
Het idee achter BuddyBold is senioren op regelmatige basis in contact brengen met een jongere ‘buddy’. Dat betekent meer persoonlijk contact voor senioren en een leerzame en betekenisvolle bijbaan voor jongeren. Volgens Doets is er veelvraag naar. ‘Er zijn ouderen die drie keer per week een buddy hebben. Er ontstaan vriendschappen die anders nooit tot stand waren gekomen. De wisselwerking tussen jong en oud is heel mooi. Nu doen we het voornamelijk nog voor thuiswonende senioren, maar er is enorme behoefte aan dit buddysysteem in zorginstellingen.’
Tempo
‘Helaas is de zorg traag, wat mij betreft mag daar veel meer tempo in komen,’ zegt Doets. ‘Het is voor mij een eyeopener
geweest om te ervaren hoe vast de zorg zit. Er is bedroevend weinig oog voor mensen die in hun laatste levensfase zitten.
Als ik zakendoe, kan ik vaak snel een deal sluiten. In de zorg heb je bij gratie Gods over zes weken een afspraak ingepland, de follow up duurt drie maanden en vervolgens ben ik zes maanden verder voordat een samenwerking tot stand is gekomen. Het hele proces zit zo vast, er zit geen tempo in. Terwijl de situatie van mensen zo schrijnend is; ouderen in zorginstellingen zitten vaak in schemerdonkere kamers – soms echt
apathisch. In Italië zijn ouderen veel meer onderdeel van de samenleving. Niemand kijkt raar op als een tachtigjarige achter de kassa zit en het allemaal wat trager gaat. Hier ben je verplicht waardeloos, terwijl onze economie om een andere waardering vraagt.’ Met BuddyBold probeert ze hierop in te springen en een maatschappelijke bijdrage te leveren. Dat is volgens haar helemaal niet zo ingewikkeld. ‘Om te ondernemen hoef je niet eerst een 250 pagina’s tellend document te schrijven. Een goed plan
Bezig Blijven
Voor Doets was BuddyBold de aanleiding om zich verder te verdiepen in de manier waarop onze samenleving met ouderen omgaat. ‘Ik zie ook een grote tegenstelling tussen de oudere en jongere generatie. Jongeren ervaren stress om een huis te kunnen kopen, er is klimaatstress en bij de babyboomers, met hypotheekvrije huizen, zie je meer de houding “het zal mijn tijd wel duren”. Die patstelling mag doorbroken worden. Het is belangrijk dat deze groepen met elkaar in contact komen. Dat probeer ik met BuddyBold en mijn nieuwe boek te bereiken.’ In haar nieuwe boek De leeftijdloze samenleving. Een nieuwe visie op jong en oud geeft ze voorbeelden van mensen die op oudere leeftijd nog volop in hun kracht staan. Volgens Doets is het voor senioren ontzettend belangrijk bezig te blijven en te werken. ‘Het is een illusie om te denken dat er na je pensioen een Zwitserleven-gevoel ontstaat, want met een beetje fietsen krijgen mensen gewoon niet genoeg prikkels. Ik ken een zeventiger die besluit een brillenwinkel te openen en een vrouw die op haar vierennegentigste nog balletles geeft; enorm vitale mensen. Ik geloof dat ze daardoor minder snel aftakelen. Bezig blijven is goed voor henzelf én heel waardevol voor de samenleving.’
Laat jezelf zien
Als de ondernemer senioren een suggestie zou mogen doen, dan zou ze aanraden hetgeen te doen waar men ten diepste blij van wordt. ‘Wees radicaal eerlijk naar uzelf en maak van uw hart geen moordkuil.
Voel de ruimte om te doen wat ú wilt. In Nederland zijn we nogal calvinistisch, moeten we vooral “normaal” doen en onze kop niet boven het maaiveld uitsteken. Maar ik zeg: doe dat juist wel! Onze wereld en samenleving heeft dat nodig. Ga leven en laat uzelf zien.’
Het grote voordeel van ouder worden is volgens Doets een meer realistische
blik op het leven. ‘Veel jongeren streven naar perfectie. Een grote valkuil, het weerhoudt hen er soms zelfs van stappen te ondernemen. Senioren zeggen eerder: “Laat die perfectie los want fouten maak je toch wel, daar is geen ontkomen aan. Doe het maar gewoon”.’
Over haar eigen drijfveren is ze duidelijk. ‘Die drive komt vanzelf. Ik hoef niets nieuws te bedenken, ik ben een vragen- steller. Als ik de krant lees, zie ik zoveel uitdagingen op het gebied van klimaat, ongelijkheid en vergrijzing. Het zijn onder- werpen waar ik mij druk om maak en wat ervoor zorgt dat ik in actie kom.’ Daarin kijkt ze ook naar het aandeel dat haar eigen reisorganisatie heeft op het klimaat. ‘De reisbranche heeft een negatieve invloed op het klimaat, daar kan ik kort over zijn. Daar ben ik mij heel bewust van, spreek me erover uit en streef ernaar om dat om te draaien naar een meer positieve impact. De verre reizen naar Amerika en Canada die wij aanbieden, zijn drukkend op het klimaat. Om die reden willen we Scandinavië nog sterker presenteren als reisbestemming. Het is ons doel om in vijf jaar tijd 80 procent van de omzet van verre reizen naar dichtbij te transformeren. Daarnaast werk ik samen met klimaat- activisten en zit ik in de Sustainability Advisory Board van Schiphol.’
De noodzaak die ze voelt om zich voor het klimaat in te zetten, past ook in haar ambities en plannen voor de toekomst. ‘Ik ben al een beetje een klimaatactivist, maar misschien word ik dat over een paar jaar wel volledig. Naast een studie Filosofie.’ Volgens haar heeft terugkijken naar het verleden geen zin: ‘Ik ben toekomstgericht. En in die mindset liggen mogelijkheden en groei.’